Σημείωση: Η παρούσα συνοπτική ανάρτηση είχε ετοιμασθεί με αφορμή πανηγυριού, για την ημέρα ενθρονίσεως του νέου Μητροπολίτη μας, που θα γινόταν σήμερα, 2 Ιουλίου. Το πέρασμα του αυθεντικού και θυσιαστικού παπα-Γεράσιμου στην άλλη ζωή, την αληθινή, την αιώνια, άλλαξε σχέδια και διαθέσεις. Τώρα, η ακόλουθη προδημοσίευση αφιερώνεται στην ιερή μνήμη του. Η ξαφνική άνοδος του αγαπημένου Δεσπότη μας στον Θρόνο τον επουράνιο, τον αχειροποίητο, τον άφθαρτο, μας υπενθυμίζει πως το θέλημα του Θεού είναι ανεξιχνίαστο και πως τα σχέδιά Του διαφέρουν από τα δικά μας. Αν και μας πληγώνει βαθύτατα η αγάπη του Θεού Πατέρα μας, η πίστη-εμπιστοσύνη μας στην Πρόνοια Του, είναι η παρηγοριά στο βαρύτατο πένθος μας. Εξάλλου, όπως θα έλεγαν και οι παλαιότεροι, ο Δεσπότης μας «σώθηκε», με τη διπλή έννοια της λέξης: αφενός μεν πως ο χρονικός κύκλος της επίγειας ζωής του ολοκληρώθηκε δηλαδή εξαντλήθηκε, αφετέρου δε πως η έξοδός του από τον μάταιο τούτο κόσμο, αποτέλεσε την προσωπική του ολοκλήρωση, δηλαδή σωτηρία. Προσευχητικά Τον παρακαλούμε να μη μας αφήσει ορφανούς, αλλά προσεδρεύοντας στο ουράνιο Θυσιαστήριο, να μας ευλογεί Αρχιερατικά στο δύσκολο αγώνα της καθημερινότητάς μας και να μας οδηγεί στο δρόμο της προσωπικής μας συνάντησης με τον Δημιουργό.

Επίσκοποι – Αρχιεπίσκοποι – Μητροπολίτες Κεφαλληνίας
κατά τους τελευταίους πέντε αιώνες

Οι πληροφορίες που έχουν διασωθεί για τους προκαθημένους της Τοπικής Εκκλησίας της Κεφαλονιάς στους δώδεκα πρώτους αιώνες μετά από την Γέννηση του Θεανθρώπου, είναι ελάχιστες. Μέχρι το έτος 1207 που ο Λατίνος κατακτητής Ματθαίος Ορσίνι κατήργησε τον ιστορικό Θρόνο, οι Επίσκοποι που μαρτυρούνται είναι μόλις δέκα. Τον Ορθόδοξο Επισκοπικό Θρόνο της Κεφαλονιάς επανίδρυσε ο Παλατινός Κόμης Κεφαλληνίας, Ζακύνθου και Ιθάκης, Δούκας της Λευκάδας και Δεσπότης της Ηπείρου Λεονάρδος Γ΄ Τόκκος (1448-1479), με την προσδοκία να έχει στο πλευρό του τους Ορθόδοξους υπηκόους του. Ως πρώτον Επίσκοπο των τριών νησιών, επέλεξε έναν κληρικό καταγόμενο από πλούσια και αρχοντική οικογένεια της Κεφαλονιάς. Σύμφωνα με τους Καταλόγους των Ορθοδόξων Ιεραρχών του νησιού, στον αρχιερατικό Θρόνο ο οποίος τότε τελούσε υπό την πνευματική δικαιοδοσία του Μητροπολίτη Κορίνθου, ανήλθαν οι
Επίσκοποι :
Γεράσιμος Λοβέρδος (ci.1475-1519)
Δαμιανός Λυκιαρδόπουλος (1520-1526)
Λεόντιος Λυκιαρδόπουλος (1526-1538)
Νικηφόρος Λοβέρδος (1538-1544)
Αθανάσιος Λοβέρδος (1544-1557)
Παχώμιος Μακρής (1557-1575)
Φιλόθεος Λοβέρδος (1575-1581)
Νεόφυτος Κολοκυθάς (1582-1590)
Νικόδημος Μεταξάς Α΄ (1591-1599)
Άνθιμος Αντύπας (1600-1607)
Παχώμιος Αναλυτής (1607-1621)
Παρθένιος Δοξαράς (1622-1628)

Τον Μάιο του 1628 ο Νικόδημος Β΄ Μεταξάς κατόρθωσε, χάρη στην προσωπική του φιλία με τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλο Λούκαρη, να αυτονομηθεί η Επισκοπή από τον Κορίνθου και να ανυψωθεί σε Αρχιεπισκοπή Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, Ιθάκης και Στροφάδων. Την ιστορική Καθέδρα της εκκλησιαστικής επαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κόσμησαν διαδοχικά οι
Αρχιεπίσκοποι :
Νικόδημος Β΄ Μεταξάς (1628-1646)
Τιμόθεος Σοπραμάσαρος (1646-1647)
Μακάριος Πανάς (1647-1652)
Ιερεμίας Περιστιάνος (1652-1662)
Παΐσιος Χοϊδάς (1662-1683)
Τιμόθεος Τυπάλδος (1684-1718)
Αγάπιος Λοβέρδος (1718-1727)
Σωφρόνιος Ρωμαντζάς (1727-1731)
Σεραφείμ Άννινος (1732-1745)
Αβράμιος Μελισσηνός (1745-1759)
Σωφρόνιος Κουτούβαλης (1759-1782)
Γεράσιμος Κλαδάς (1782-1783)
Ιωαννίκιος Άννινος (1783-1799)

Τον Σεπτέμβριο του 1799 ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νεόφυτος Ζ΄ ανύψωσε την Αρχιεπισκοπή σε Μητρόπολη. Με ψήφισμα της Γερουσίας του Ιόνιου Κράτους τον Δεκέμβριο του 1818, από την ενιαία Μητρόπολη αποσπάσθηκαν η Ζάκυνθος (με τα Στροφάδια) και η Ιθάκη. Κατά τα χρόνια της Αγγλικής Κατοχής την Κεφαλονιά διαποίμαναν οι
Μητροπολίτες :
Ιωαννίκιος Άννινος (1799-1817)
Παρθένιος Μακρής (1821-1842)
Σπυρίδων Κοντομίχαλος (1842-1873)

Στην Εκκλησιαστική αφομοίωση των Επτανήσων από την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος (Ιούλιος 1866), θεσπιζόταν στα Ιόνια νησιά ο τίτλος του Αρχιεπισκόπου. Έτσι μετά τον θάνατο του Κοντομίχαλου την Τοπική Εκκλησία του νησιού μας διοίκησαν οι
Αρχιεπίσκοποι :
Σπυρίδων Κομποθέκρας (1874-1877)
Γερμανός Καλλιγάς (1884-1889)
Γεράσιμος Δόριζας (1893-1901)

Με νόμο της Ελληνικής Πολιτείας τον Ιανουάριο του 1900, ορίσθηκε ο τίτλος του Μητροπολίτου μεν για τον ποιμενάρχη των Αθηνών, του δε Επισκόπου για όλους τους υπόλοιπους ποιμενάρχες της Ελλαδικής Εκκλησίας. Με τον αυτόν τον τίτλο ανήλθε στον Αρχιερατικό Θρόνο της Κεφαλονιάς ο
Επίσκοπος :
Δαμασκηνός Πολυδώρου (1901-1922)

Τον Ιούλιο του 1922 οι Επισκοπές μετονομάσθηκαν σε Μητροπόλεις και ο Θρόνος των Αθηνών σε Αρχιεπισκοπικό. Τα τελευταία εκατό χρόνια την Κεφαλονιά εποίμαναν οι
Μητροπολίτες :
Δαμασκηνός Πολυδώρου (1922-1933)
Γερμανός Ρουμπάνης (1934-1951)
Ιερόθεος Βουής (1951-1965)
Προκόπιος Μενούτης (1965-1982)
Σπυρίδων Καλαφατάκης (1984-2015)

Ο πολύκλαυστος Μητροπολίτης Κεφαλληνίας κυρός Γεράσιμος Φωκάς (31 Μαΐου – 22 Ιουνίου 2015), τριακοστός έκτος στον κοινά αποδεκτό Κατάλογο των Αρχιερέων του Ορθόδοξου Θρόνου του νησιού από την ανασύστασή του, ήταν ο τέταρτος Γεράσιμος. Προηγήθηκαν τρεις σπουδαίοι Ιεράρχες, ο Γεράσιμος Λοβέρδος (ci.1475-1519), ο Γεράσιμος Κλαδάς (1782-1783) και ο Γεράσιμος Δόριζας (1893-1901) για τους οποίους η Ιστορία έχει διασώσει κρίσεις και αξιολογήσεις πολύ επαινετικές. Ο Γεράσιμος ο Δ΄ υπήρξε, πανθομολογουμένως, ακάματος και καταξιωμένος εργάτης του Ευαγγελίου, όπως αποκαλύπτουν τα αμέτρητα έργα φιλοθεΐας και φιλανθρωπίας των εικοσιέξι χρόνων της ιερατικής του διακονίας, αλλά και της προγενέστερης θυσιαστικής παρουσίας του ανάμεσά μας. Ακράδαντα πιστεύουμε πως η ποιμαντορία του, δηλαδή η φροντίδα του για τις ψυχές των κατοίκων της Κεφαλονιάς και των όπου γης πνευματικών του παιδιών, τελείται πλέον με ξεχωριστή παρρησία σε ουράνιες κλίμακες. Να έχουμε την ευχή Του.
Υ.Γ. Από τις παραπάνω αναγραφές αρχιερατείας καθενός Ποιμενάρχη, αυτές των τεσσάρων διαδόχων του Γερασίμου Λοβέρδου είναι επισφαλείς, ενώ ορισμένες από τις χρονολογικές ενδείξεις της Ενετοκρατίας παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις μέχρι σήμερα δημοσιευμένες. Οι αναθεωρήσεις, όπως αυτές προκύπτουν από αρχειακές έρευνες των τελευταίων ετών, θα ανακοινωθούν αναλυτικά στο ενδέκατο Πανιόνιο Συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί προσεχώς στην Κεφαλονιά.
Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Αντζουλάτος