Του π. Σπυρίωνα*
Οι μαθητές του Κυρίου και τα πλήθη του λαού με τα βάϊα των φοινίκων στα χέρια και κραυγάζοντας με ενθουσιασμό ” Ωσσανά “, υπεδέχθησαν στα Ιεροσόλυμα τον μεγάλο Αναμενόμενο. Κατόπιν της πρωτοφανούς εκείνης υποδοχής θα νόμιζε κανείς ότι η κυριαρχία του Ιησού θα ήταν μόνιμη και σταθερή τόσο στις καρδιές των μαθητών, όσο και στις ψυχές του πλήθους. Και όμως αυτό δεν συνέβη, αλλά το τελείως αντίθετο. Τόσος ενθουσιασμός, τόση συγκίνησις, που όμως μέσα σε λίγες ημέρες όλα εξατμίσθηκαν. Οι μαθητές του τον εγκαταλείπουν στον κήπο της Γεθσημανή, ένας τον προδίδει, άλλος τον αρνείται και τα πλήθη κραυγάζουν « άρον, άρον, σταύρωσον αυτόν ». Πού τα « Ωσαννά »; Πού το « Ευλογημένος ο ερχόμενος »; Τι έγιναν οι ενθουσιώδεις ζητωκραυγές; Τα ερωτήματα αυτά μας φέρνουν εμπρός στο μεγάλο πνευματικό θέμα: των μεταπτώσεων. Ένα πρόβλημα που δεν φάνηκε μόνο σε μια εποχή και σε ωρισμένους ανθρώπους, ένα θέμα που παρουσιάζεται σε δύο όψεις.
Η πρώτη όψις του θέματος περιλαμβάνει τις μεγάλες μεταπτώσεις, που εξελίσσονται σε κατακόρυφες πτώσεις, και φθάνουν στην άρνηση του Κυρίου, την προδοσία, την έχθρα. Αυτό συνέβη στην περίπτωση του Ιούδα και του όχλου. Έφθασαν να τον αρνηθούν και να ζητήσουν την θανατική του καταδίκη. Μήπως όμως και σε κάθε εποχή και σήμερα το ίδιο φαινόμενο δεν παρατηρείται; Δεν υπάρχουν άνθρωποι, που ένα διάστημα της ζωής τους ήταν στην παράταξη του Κυρίου και κατόπιν τον αρνούνται και τον ξανασταυρώνουν;
Ξεκίνησε ο Ιούδας καλά, υπέμεινε κι αυτός κοντά στον θείο Διδάσκαλο τις ταλαιπωρίες του ιεραποστολικού έργου, ήρθε όμως και η ώρα που η δύναμις του πάθους τον παρέσυρε στο τρομερώτερο έγκλημα της ιστορίας. Το ίδιο δεν συνέβη και με τα πλήθη; Άκουσαν τόσες διδασκαλίες, ύμνησαν τον μέλλοντα, όπως τον νόμιζαν, Βασιλέα τους, σε λίγες ημέρες έφθασαν στο άλλο άκρο. Πόσοι και σήμερα δεν πέφτουν από το ένα στρατόπεδο στο άλλο; Νέοι και ώριμοι, άνθρωποι μορφωμένοι και άνθρωποι με λίγες γραμματικές γνώσεις εγκαταλείπουν τον Θεό, στον οποίον ως χθές επίστευαν και σήμερα παρουσιάζονται αρνητές του!
Η μετάπτωση, που φθάνει στην τελεία αλλαγή πορείας, ίσως είναι κάπως σπάνια. Οι περισσότεροι ανήκουμε στην παράταξη των μαθητών, που ενθουσιάζονται κατά την ημέρα της θριαμβευτικής εισόδου του στα Ιεροσόλυμα και οι οποίοι σε ώρα πειρασμού και κινδύνου εγκαταλείπουν τον θείον Διδάσκαλο και σκορπίζονται. Μοιάζουμε με τον Απόστολο Πέτρο, που είναι έτοιμος να θυσιαστεί για τον Διδάσκαλό του και σε λίγο λέει εκείνο το φοβερό « ουκ οίδα τον άνθρωπον » από ανθρωπαρέσκεια.
Έτσι και εμείς: συχνά από ανθρωπαρέσκεια ή από τον φόβο της ειρωνείας και του χλευασμού τον εγκαταλείπουμε. Σήμερα η πίστις είναι μέσα μας φλόγα θερμή και σε λίγο κυριευόμεθα από την αμφιβολία και την ολιγοπιστία. Πολλές φορές μεταπίπτουμε από τις ανώτερες σκέψεις στα βορβορώδη τέλματα του κακού. Πριν η αγάπη στην αρετή γέμιζε την ύπαρξή μας με αγωνιστικότητα. Τώρα ο ενθουσιασμός μας χάνεται.
Μπορεί καμμιά φορά και σε μερικούς οι μεταπτώσεις να είναι από αδυναμία και πάλι να σηκώνονται, όπως συνέβη με τον απόστολο Πέτρο. Αλλά δυστυχώς συμβαίνει συχνά οι μεταπτώσεις να είναι μια πιο μόνιμη κατάσταση, που την δεχόμαστε και την δικαιολογούμε με χίλιες δυο προφάσεις, με την κακή κληρονομικότητα, με το περιβάλλον μας, την πεσμένη εποχή μας κ.λ.π.
Αυτά όμως είναι τα εξωτερικά αίτια. Οι μεταπτώσεις πηγή έχουν τον έσω άνθρωπο. Όταν βλέπεις ότι από την ελπίδα φθάνεις στην απελπισία, από την θερμή πίστη στην ολιγοπιστία, πρέπει να καρφώνεις το βλέμμα σου στην βαθύτερη πτυχή της ψυχής σου. Οι μεγάλες μάχες δίδονται στην καρδιά του ανθρώπου. Και οι μεταπτώσεις εκεί σημειώνονται. Διότι λείπει η εσωτερική αναγέννηση, η θεία φλόγα, που καίει συνεχώς. Και υπάρχει μόνο ο επιφανειακός χριστιανισμός. Τα Βάϊα στα χέρια. Τα ωσαννά στα χείλη. Με τα χείλη τον τιμούμε, ενώ η καρδιά μας « πόρρω απέχει » από του να είναι ενωμένη στενά με τον Θεό.
Μια λύση υπάρχει, ένας δρόμος: ο συνεχής αγώνας για την εσωτερική μας αναγέννηση, που θα μας απαλλάξει από τις μεταπτώσεις. Το αληθινό μεγαλείο του πνευματικού ανθρώπου βρίσκεται στην αμετακίνητη παραμονή του στο στρατόπεδο της Πίστεως και της αρετής!
Αρχιμ. Σπυρίδων Πετεινάτος, Ιεροκήρυκας
Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας
