Του Γαβριήλ Μανωλάτου*

Στο προηγούμενο άρθρο μας με τίτλο Καταιγίδα ή Αργός Θάνατος υποστηρίξαμε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να ξέρει για τα αποτελέσματα και τις  συνέπειες στην οικονομία και την κοινωνία από μια μετάβαση σε εθνικό νόμισμα και ότι θα πρέπει να είναι έτοιμη και αποφασισμένη να τολμήσει και να πάρει επιτέλους την απόφαση αν χρειαστεί. Γιατί θα είναι προτιμότερο να αποφασίσει η Ελλάδα από μόνη της, αν χρειάζεται να  αποκτήσουμε δικόμας  Εθνικό Νόμισμα και Κεντρική Τράπεζα, για να μπορούμε να ασκούμε εθνική νομισματική και δημοσιονομική πολιτική και όχι να  εφαρμόζουμε τις πολιτικές που άλλοι μας υπαγορεύουν.

Υποστηρίξαμε ακόμη, ότι με τη σημερινή κατάσταση, δηλαδή με  Ευρώ  σαν νόμισμα χρήσης και την ίδια καταστροφική πολιτική της άγριας λιτότητας  και της  εσωτερικής υποτίμησης, όχι μόνο δεν βγαίνουμε από την κρίση και την βαθειά ύφεση που βρισκόμαστε, αλλά οδηγούμαστε σε αργό θάνατο. Αν δεν αλλάξει ριζικά η ακολουθούμενη πολιτική, θα πρέπει να το αποφασίσει η Ελλάδα από μόνη της και όχι να παρασυρθεί σε μια έξοδο από το ευρώ.

Θα πρέπει να προετοιμαστούμε και θα πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ του αργού θανάτου ή της  καταιγίδας, δηλαδή μεταξύ του ευρώ ή του εθνικού νομίσματος. Διότι αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτήν θα πρέπει να ετοιμαστούμε για να αντιμετωπίσουμε. Η καταιγίδα όμως  είναι αντιμετωπίσιμη και βέβαια είναι πρόσκαιρο φαινόμενο. Όσο καλύτερα ετοιμαστούμε, τόσο λιγότερες θα  είναι οι δυσάρεστες συνέπειες που θα προκύψουν.

Η καταιγίδα που θα προκύψει με την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα περιλαμβάνει

• Το νομισματικό σκέλος
• Το τραπεζικό σκέλος και
• Το εμπορικό σκέλος

Όσον αφορά τη νομισματική και τραπεζική κρίση, είχαμε κάμει στο προηγούμενο άρθρο μας, μια εκτενή αναφορά. Επίσης, είχαμε παρουσιάσει μερικά σημεία της εμπορικής κρίσης.

Η Ελλάδα θα πρέπει να αντέξει

Η αλλαγή του νομίσματος και στη συνέχεια η υποτίμηση, είναι ένα πρώτο βήμα , για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, που είναι μιαν απαραίτητη προϋπόθεση για τη πολυπόθητη ανάπτυξη. Αυτό θα βοηθήσει την ελληνική οικονομία όχι τόσο με την αύξηση των εξαγωγών, που γίνεται ένας  απίστευτος ντόρος γύρω από τις εξαγωγές. Αυτό που θα βοηθήσει η αλλαγή του νομίσματος και η υποτίμηση θα  είναι η ανάπτυξη της  ελληνικής  αγοράς. Και αυτό ή ξεχνιέται ή σκόπιμα αποσιωπάται. Αυτό που χρειάζεται η ελληνική οικονομία είναι η ανάκαμψη της εγχώριας αγοράς. Να πάρει δηλαδή μπροστά και να λειτουργήσει η ντόπια αγορά, που δεν πρόκειται να  γίνει αν δεν αλλάξει το νόμισμα, αν δεν αποκτήσουμε εθνικό νόμισμα. Όμως, θα υπάρξει κόστος. Πολύ βραχυχρόνια, 2, 3, 4 μήνες θα υπάρξει πρόβλημα και θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Θα πρέπει να το  αντέξουμε και να το υποστούμε. Θα πρέπει η Ελλάδα να κρατηθεί στα πόδια της. Και ποιος θα προτιμούσε να πεθάνουμε με αργό θάνατο για να μη δεχτούμε να αντέξουμε τρεις-τέσσερεις μήνες δυσκολιών; Δε θα έρθει κανείς να μας σώσει. Η Ελλάδα  θα πρέπει να τα καταφέρει μόνη της.

Το Ευρώ κλονίζεται

Εξ’ άλλου, οι εξελίξεις στην Ευρώπη, δεν είναι οι καλύτερες. Το Ευρώ κλονίζεται και αυτοί που έχουν τα χρήματα το εγκαταλείπουν.  Μιλάω για αυτούς που επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία. Μέσα σε μερικούς  μήνες το ευρώ έχασε πάνω από το 30% της αξίας του και ακόμα δεν ισορρόπησε. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί που κατέχουν το χρήμα άρχισαν να ανησυχούν και να φοβούνται και αναζητούν άλλα, πιο ασφαλή καταφύγια. Αν γενικευτεί αυτή η ανησυχία για το ευρώ, δε θα υπάρξει έλεγχος. Και τότε όχι η κυρία Μέρκελ και ο κύριος Σόιμπλερ αλλά περισσότερες Μέρκελ και Σόιμπλερ δε θα μπορούν να  σώσουν το ευρώ. Το ευρώ έχει δομικές αδυναμίες που δεν αλλάζουν εύκολα. Πιο εύκολα μπορεί να σπάσει παρά να βελτιωθούν τα δομικά προβλήματα που έχει.

Επομένως, μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν είναι μόνο θέμα επιλογής. Έχει να κάνει και με μια πραγματικότητα που θα πρέπει να  αντιμετωπίσουμε έτσι και αλλιώς. Θα  πρέπει να  αντιμετωπίσουμε την κατάσταση κατά μέτωπο και όχι με ξόρκια  και αφορισμούς. Θα πρέπει να αποφασίσουμε και θα πρέπει να προετοιμαστούμε.

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα  εγκλωβισμένη στο δόκανο του ευρώ. Αν δεν απαγκιστρωθεί θα επέλθει η κατάρρευση.

Αν επιλέξει η Ελλάδα να συνδεθεί με την τύχη του ευρώ, που ήδη κλονίζεται,  θα πρέπει, τουλάχιστον να γίνει μια ριζική αλλαγή της  πολιτικής της άγριας λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης αλλά και μια γενναία αναπροσαρμογή του δημόσιου χρέους.

Η άλλη λύση είναι:

Η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα και η απαγκίστρωσή μας από τον θανάσιμο εναγκαλισμό του ευρώ.

*Ο Γαβριήλ Μανωλάτος είναι καθηγητής Οικονομικών Χρηματοδοτικής Διοίκησης και Διεθνούς Οικονομίας