Του Ν. Χ. Σολωμού*
Η ΠΟΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΗΣ. Ο τρόπος που μεθοδεύεται η σχετική προπαρασκευή ανά νησί για το επερχόμενο αναπτυξιακό συνέδριο, δυστυχώς, δείχνει εκ προοιμίου ασυντόνιστο και χωρίς σχέδιο βηματισμό, διότι ζητά ιδέες χωρίς να διατυπώνει ευδιάκριτα στη διαδικασία διαβούλευσης το αναπτυξιακό περιφερειακό όραμα !
Αιτία είναι οι λανθασμένες οργανωτικές συμβουλές που παρέλαβε η Περιφερειακή Διοίκηση και το επείγον της υπόθεσης. Ξεκινάμε στραβά και τα αποτελέσματα δέν θα διαφέρουν από εκείνα ομοειδών προσπαθειών του παρελθόντος ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΕΡΑΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Εάν είχαν φέρει δέν θα βρισκόμασταν σε δυσχερή θέση. Τα ΕΣΠΑ σχεδιάζονται αναποτελεσματικά και δυσανάλογα με τους διατιθέμενους πόρους, οι οποίοι συχνότατα δέν αξιοποιούνται δημιουργικά παραγωγικά και πολλαπλασιαστικά.
Πολλά από τα τεχνικά έργα παρακμάζουν πρίν ακμάσουν και εγκαταλείπονται στην φθορά, ενώ ελάχιστα μή τεχνικά αλλά παραγωγικά έργα πραγματοποιούνται. Αυτός δέν είναι ο τρόπος που οι άλλες χώρες της ΕΕ με καλή οικονομική πορεία, αξιοποιούν τους ευρωπαικούς πόρους συγκλίσεως οικονομιών. Είναι παράξενο και πρέπει να διερευνηθεί το πως οι γραφειοκράτες της ΕΕ συνυπογράφουν και παίρνουν ευθύνες σε εγκρίσεις υποτονικών αναπτυξιακών προγραμμάτων. Δεν είναι συνυπεύθυνοι εάν εθελοτυφλούν;
- · ΑΠΟΤΕΛΕΙ Η ΟΧΙ ΣΤΟΧΟ Η ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥΣ;
- · ΑΠΟΤΕΛΕΙ Η ΟΧΙ ΣΤΟΧΟ Η ΑΡΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΙΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ;
- · ΑΠΟΤΕΛΕΙ Η ΟΧΙ ΣΤΟΧΟ Η ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΜΗ ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΟΛΙΓΟΥΣ ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΟΥΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΔΥΣΑΝΑΛΟΓΑ;
- · ΕΙΝΑΙ Η ΟΧΙ Η ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΟΧΗΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΤΟΥ ΤΥΠΙΚΟΥ ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ;
Εάν ΝΑΙ, τότε απαιτείται ως επόμενο βήμα σχεδιασμού η συνειδητοποίηση απο τους διοικούντες:
- του γεγονότος ότι η Ανάπτυξη δέν έρχεται με τον κατακερματισμό της κατάθεσης ιδεών σε αυθαίρετα προεπιλεγμένες ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ, τις οποίες έχει αποφασίσει μιά εταιρεία συμβούλων που έχει πληρώσει η ΠΙΝ για να επεξεργαστεί την σχετική πληροφορία. Είναι κομβικό σφάλμα.
- του γεγονότος ότι η Ανάπτυξη έρχεται από διορατική στρατηγική χάραξη που κανονίζει το τρόπο συνδυασμού όλων αυτών των ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ και τις αμοιβαίες τους εξαρτήσεις και ύστερα εκπονεί οδικό χάρτη από αναγκαία βήματα, ώστε να προκύψει ΑΝΑΠΤΥΞΗ και όχι «ανάπτυξη».
- του γεγονότος πως ουδέποτε μέχρι σήμερα έχει γίνει συστηματικά κάτι τέτοιο και από ότι φαίνεται πάλι δέν θα συμβεί, διότι η ΠΙΝ δέν διαθέτει κοινά παραδεκτό μηχανισμό αυτοκριτικής, εξαγωγής διδαγμάτων και θεραπείας παθογενειών. Δέν ξέρει όσο καλά απαιτείται το γιατι έχει αποτύχει εκεί που απέτυχε και το αντίθετο.
Τι θα μας πεί, μεθοδολογικά, ο προκαθορισμός «στο Αναπτυξιακό Συνέδριο αυτό, θα συζητηθούν οι εξής θεματικές ενότητες» και άλλες τόσες;
- Τουρισμός, μεταφορές, υποδομές, νησιωτικότητα, “Γαλάζια Ανάπτυξη”
- Πρωτογενής Τομέας στο νησιωτικό χώρο, αγροδιατροφή, ευρωπαϊκές ενισχύσεις.
- Επιχειρηματικότητα, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χρηματοδοτικά μέσα, απασχόληση και κυκλική οικονομία.
- Περιβάλλον, χωροταξία, χρήσεις γης και δημόσια περιουσία.
- Παιδεία, Πολιτισμός, έρευνα και καινοτομία.
- Πολιτικές υγείας, πρόνοιας και πρόληψης.
Στην ουσία δεν σημαίνει πολλά, το ζητούμενο δέν είναι εκεί. Διότι οι ίδιες οι αιτιακές σχέσεις μεταξύ αυτών και άλλων τόσων, η ποσοτικοποίηση των αμοιβαίων αλληλοεξαρτήσεων των ανωτέρω, η πρόβλεψη του τελικου αποτελέσματος καθώς και η αποτίμηση του ως προς το όραμα, έπρεπε να είναι το καθεαυτό αντικείμενο του Συνεδρίου. Αλλά δεν είναι. Το παρεμποδίζει ο φορμαλισμός που έχει επιβληθεί για να διευκολυνθεί η λίαν προσχηματική και αναπτυξιακά ρηχή και αβασάνιστη επεξεργασία κειμένου που γίνεται συνήθως. Και όπως πάντα η εισαγωγή και επισημοποίηση των προτεραιοτήτων των ημετέρων, για να συμπεριληφθούν στο ..ψηφισμένο αναπτυξιακό σχέδιο και ύστερα στα «έχοντας υπ’ όψιν» της επερχόμενης αλληλουχίας αποφάσεων χρηματοδότησης.
Μας λείπει λοιπόν πρωτίστως ένας διορατικά ευφυής και αποτελεσματικός μηχανισμός “ΣΥΝΘΕΣΗΣ”, και όχι μια κάποια “ανάλυση” των επιμέρους περιεχομένων ανά αυθαίρετη θεματική κατηγορία.
Εάν γίνουν τα ανωτέρω, τότε και μόνο τότε μπορεί να προχωρήσει η δημιουργία σαφούς και εμπεριστατωμένου οδικού χάρτη αναπτύξεως, ανά νησί, ανά πόλη και ύπαιθρο νησιού και ανα τοπική πληθυσμιακή ομάδα. Αυτο χρειαζόμαστε και όχι ξεκάρφωτα έργα.
Ειδ’ άλλως, κατά πάσα πιθανότητα θα έχουμε πάλι δαπάνες για το επανειλημμένο ανέβασμα της πέτρας του Σίσυφου, στο ίδιο περίπου ύψος στο οποίο διαρκώς βρισκόμαστε εδώ και 60 έτη, προς ικανοποίηση κάποιων εκλεκτών ολίγων και απογοήτευση των πολλών.
*Ο Ν. Σολωμός είναι πρώην Δημοτικός Σύμβουλος Ληξουρίου/ Πάλης
